جهان صنعت

انتشار بی‌کم و کاست لیست دریافت‌کنندگان ارز، انتشار مختصات بسته حمایتی اروپا، انتشار جزییات اقتصادی توافق احتمالی با روسیه و ده‌ها موضوع دیگر، مشتی نمونه خروار از توقعی است که فعالان اقتصادی بخش خصوصی از دولت دارند. اما وقتی به این درجه از مقاومت برخی دولتمردان در برابر شفاف‌سازی‌ها نگاه می‌کنیم، هشدارهای صاحب‌نظران اقتصادی بی‌طرف در ذهن متبادر می‌شود که «اگرچه تحریم‌ها، فشار زیادی را بر اقتصاد کشور وارد کرده‌اند‌ ولی ریشه مشکلات اقتصاد ایران در درون است».
یک اشتباه رایج در اقتصاد کشورمان، عدم اعتماد عملی به «خودی بودن مردم» است‌ یعنی سیاستگذاران با وجود اینکه در فاز تئوریک بر ضرورت گردش آزاد اطلاعات تاکید می‌کنند و در مورد محاسن و مزایای آن شعارهای آشتین سر می‌دهند و هر کس را که مخالف گردش اطلاعات است با برچسب‌های مختلف متهم می‌کنند‌ اما در فاز اجرا، وقتی نوبت به خودشان فرا می‌رسد، هر یک به بهانه‌ای، آن را دور از منافع ملی توصیف و از انجام آن خودداری می‌کنند‌ یا اینکه اطلاعات را به گونه‌ای منتشر می‌کنند که ناقص، گزینشی، فاقد انسجام و در ‌هاله‌ای از اما و اگرها باشد‌ به طوری که امکان راستی‌آزمایی و آنالیز آن فراهم نشود.
اما واقعیت این است که همه باید به معجزه شفافیت اعتماد کنند. مردم را «دیگران» تعبیر نکنند و با صراحت، مشکلات و چالش‌ها را با مردم در میان بگذارند و یقین داشته باشند که راه رسیدن به توسعه و رهایی از گرداب فساد، آن است که اجازه دهند اقتصاد راه خود را در شفافیت طی کند. همه باید شفاف‌سازی را پایه اعتماد‌سازی بدانند و باور داشته باشند که اگر امروز اعتماد عمومی مورد خدشه قرار گرفته، یکی از ریشه‌های آن، به عدم شفاف بودن فضای اقتصادی کشور باز‌می‌گردد.
اگر امروز از اقتصاد مقاومتی صحبت می‌شود، همه باید بپذیرند که یکی از پایه‌های اساسی آن، شفافیت‌بخشی به فضای اقتصادی کشور است و بدون گردش آزاد اطلاعات و اعتماد به مردم، راه تحقق اقتصاد مقاومتی به بیراهه کشیده می‌شود.البته بدیهی است که ریل‌گذاری برای پیاده‌سازی اصول شفافیت در اقتصادی که به ابهام‌آفرینی و فضای خاکستری عادت کرده، نه یک تمایل شخصی، سلیقه‌ای، انتخابی و وابسته به افراد است‌ بلکه فرآیندی است که سخت نیازمند نهادینه شدن است و باید از مسیر نهادسازی بگذرد تا از انحراف مصون بماند. در واقع راه شفاف‌سازی اقتصاد، هرچند راحت است ولی برای سرعت‌بخشی به تحقق آن، نمی‌توان صرفا به داشته‌های خودمان بسنده کنیم که اگر کافی بود، قطعا باید در طول این چند دهه، به ثمر نشسته باشد، به همین جهت گریزی نیست جز اینکه از الگوی سایر کشورها نیز بهره‌مند شویم.