14 اسفند 1395 - 12:2 شناسه خبر: 4820 نسخه چاپی

محمدرضا هاتفی مینایی دبیر انجمن تولیدکنندگان روغن زیتون و زیتون شور ایران

افزایش تولید زیتون کشور را از واردات کالای استراتژیک روغن بی‌نیاز می‌کند

افزایش تولید زیتون کشور را از واردات کالای استراتژیک روغن بی‌نیاز می‌کند محمدرضا هاتفی مینایی دبیر انجمن تولیدکنندگان روغن زیتون و زیتون شور ایران
اگر پروژه زیر کشت بردن اراضی ملی با باغ‌های زیتون در دستور وزارت جهاد کشاورزی قرار گیرد، علاوه بر تامین نیاز داخل کشور به روغن، برای هزاران تن از فارغ‌التحصیلان رشته کشاورزی نیز ایجاد اشتغال می‌شود.

کل مساحت باغات زیتون در ایران 84 هزار هکتار است که 16 هزار هکتار آن باغات سنتی و قدیمی است و باقی که شامل 68 هزار هکتار می‌شود از سال 1372 تاکنون در کشور ایجاد شده است که هنوز 10 هزار هکتار آن به باردهی نرسیده است.

مجموع زیتون تولید شده در سال 95، 90 هزار تن بوده است که از این مقدار 50 هزار تن برای کنسرو زیتون و زیتون شور مصرف شده و 40 هزار تن برای روغنکشی به کارخانه‌های مربوطه ارسال شده است.

از 40 هزار تن روغن زیتونی که به کارخانه‌های روغن‌کشی ارسال شده، 5 هزار تن روغن به دست آمده است که با توجه به مصرف 20 هزار تنی روغن زیتون در کشور این رقم تنها 25 درصد نیاز داخل را تامین می‌کند.

برای تامین باقی نیاز روغن زیتون، 10 هزار تن از مبادی رسمی وارد کشور می‌شود و متاسفانه 5 هزار تن روغن زیتون از مبادی غیر رسمی وارد کشور می‌شود که تنها هزار تن آن به صورت بسته‌بندی است و 4 هزار تن دیگر به صورت فله‌ای وارد شده و در سطح بازار عرضه می‌شود.

در خصوص اقدامات انجام شده انجمن تولیدکنندگان روغن زیتون و زیتون شور ایران برای کاهش میزان روغن زیتون غیرمجاز در کشور باید تاکید کنم خوشبختانه با حمایت و مساعدت اداره کل نظارت بر مواد غذایی سازمان تعزیرات و سازمان حمایت از مصرف کنندگان و تولیدکنندگان 2 هزار تن از این روغن‌های قاچاق که بخش زیادی از آن روغن صنعتی پومس بوده کشف و امحا شد. اما متاسفانه بخشی از آن به خصوص در شهرستان‌های دوردست در بازار توزیع و به مردم فروخته شد.

در خصوص دلایل افزایش روغن زیتون قاچاق معتقدیم روغن‌های بی‌کیفیت از جمله روغن پومس که از تفاله زیتون و با استفاده از حلال‌های صنعتی به دست می‌آید و در اصل مصرف خوراکی ندارد،‌ حاشیه سود بسیار بالایی برای قاچاقچیانی به وجود آورده است که بدون توجه به سلامت مردم آنها را به شکل غیرقانونی وارد کشور می‌کنند و به فروش می‌رسانند.

روغن زیتون در میان تمام روغن‌های گیاهی بالاترین کیفیت را دارد و مصرف آن توسط مهم‌ترین مراجع داخلی و خارجی پیشنهاد شده است. اما متاسفانه باغات زیتون کشور در حال حاضر، نمی‌تواند نیاز رو به رشد روغن را تامین کند.

سرانه مصرف روغن زیتون در ایران بسیار پایین است و تنها 200 گرم است. با اینکه این رقم برای اسپانیا 11 کیلوگرم، ایتالیا 12 کیلوگرم و یونان 15 کیلوگرم است.

در خصوص لزوم زیر کشت بردن اراضی ملی با وجود فارغ‌التحصیلان پر تعداد رشته کشاورزی برای تامین روغن کشور از محل روغن زیتون باید بگویم پیش از شروع دولت نهم طرحی تحت عنوان طرح زیتون معاونت تعاونی‌های وزارت جهاد کشاورزی داشت که تا  سال 1394 حدود 640 هزار هکتار از اراضی کشور زیر کشت زیتون برود تا بتوانیم تا سال 1400 بتوانیم در سال 500 هزار تن تولید روغن زیتون داشته باشیم و روغن مورد نیاز کشور را تامین کنیم. اما با آغاز دولت نهم تصمیم گرفته شد که این طرح متوقف شود و در آن زمان 104 هزار هکتار از اراضی کشور زیر کشت زیتون رفته بود که در اثر بی توجهی 25 هزار هکتار آن خشک شد.

اکنون و در دولت یازدهم،  وزارت جهاد کشاورزی این طرح را در مقیاس بسیار کوچکتری آغاز کرده است، اما پیشرفت آن بسیار کند پیش است. با زیر کشت زیتون رفتن اراضی ملی، نه تنها ایجاد اشتغال می‌شود بلکه کشور از واردات روغن بی‌نیاز می‌شود  و امکان ارزآوری نیز از این محل وجود دارد.

این در حالی است که برای تولید روغن از دانه‌های روغنی نظیر کلزا به آب فراوانی نیاز است. اما درخت زیتون به آب کمی نیاز دارد و همچنین در زمین‌های شیب‌دار و سه نوع خاک مختلف قابل کشت است و درختی نسلی و با عمری 300 ساله است که در صورت اجرای طرح زیر کشت بردن آن صبوری لازم تا زمان باردهی آن به خرج داده شود،  کشور را می‌تواند از نیاز به واردات کالای استراتژیک روغن بی‌نیاز کند.