به گزارش «پایگاه خبری کانون انجمن‌های صنایع غذایی ایران»، در روزهایی که افزایش قیمت کالاهای اساسی به یکی از دغدغه‌های مردم تبدیل شده است،‌ برنج به عنوان یکی از ارکان اصلی سفره ایرانیان، افزایش چند برابری قیمت را در ماه های گذشته تجربه کرده است؛ اتفاقی که هم کاهش واردات این محصول استراتژیک را موجب شده و هم مصرف آن را در بازار داخل تحت تاثیر قرار داده و کمتر از همیشه کرده است.

افزایش نرخ ارز به عنوان محرک اصلی گرانی در بسیاری از بازارها از جمله برنج، یکی از متهمان اصلی این گرانی است، عامل بعدی هم ممنوعیتی است که هر ساله همزمان با کشت داخلی این محصول برای واردات تعیین می‌شود تا کشاورزان و برنج‌کاران از این تصمیم منتفع شوند. در این میان واردکنندگان برنج هم نقش جهاد کشاورزی را به عنوان متولی اصلی تنظیم این بازار بی‌تقصیر نمی‌دانند.

دبیر انجمن وارد کنندگان برنج درباره وضعیت بازار این کالا می‌گوید: علی رغم اینکه استدلا ل‌های  منطقی و محکمی در جلسه تنظیم بازار داشتیم، چون قانون، مدیریت این حوزه را به جهاد کشاورزی واگذار کرده است و این نهاد با مصوبه لغو محدودیت واردات موافقت نکرد،‌ در نهایت مصوبه اجرایی شدمسیح کشاورز افزود: در سال جاری با توجه به شرایط پاندمی کرونا که بر کشور حاکم بود و وضعیت اقتصادی که وجود داشت، نسبت به سال‌های گذشته بیش از 80 درصد کاهش واردات داشتیم،‌در نتیجه تقریبا هیچ ذخیره‌ای در بخش خصوصی برای دوره ممنوعیت وجود نداشت. در سال‌های گذشته در دوره ممنوعیت واردات،‌ واردکنندگان بر اساس سرمایه‌ای که داشتند از قبل برای این چهار ماه ممنوعیت، واردات و ثبت سفارش اقدام می‌کردند و مشکلی پیش نمی‌آمد ولی امسال متاسفانه با این شرایط قطعا در دوره ممنوعیت با کمبود برنج روبه رو خواهیم شد.

این فعال اقتصادی با اشاره به اینکه کمبود هر کالا در بازار به افزایش قیمت منجر خواهد شد،‌افزود: کسانی که کالایی دارند و متوجه کمبود آن می‌شوند، قیمت را بالاتر برده و  سود نهایی خود را  افزایش می‌دهند در نتیجه قیمت نهایی بالاتر می‌رود. در این میان اگر افرادی تصمیم به سواستفاده از این وضعیت را داشته باشند هم مطمئنا اوضاع بدتر خواهد شد.وی با اشاره به اینکه موضوع مهمی که تحت الشعاع قرار گرفته، افزایش قیمت برنج ایرانی است ‌افزود: وقتی برنج ایرانی افزایش قیمت پیدا می‌کند سفره اقشار متوسطی که برنج ایرانی مصرف می‌کردند، کم‌کم از این کالا خالی خواهد شد و افراد بیشتری به مصرف برنج خارجی روی می‌آورند.کشاورز درباره تاثیر افزایش نرخ ارز چه تاثیری بربازار برنج، گفت: برای تعیین قیمت تمام شده برنج  سه مولفه داریم؛ یک قیمت جهانی برنج، دو سود و عوارض گمرکی که برای برنج تعیین می‌شود و در نهایت قیمت ارز. از سال  99 که ارز برنج، ارز نیمایی تعیین شده است،‌شاهد تغییرات شدیدی در قیمت‌ها بودیم. در نتیجه افزایش نرخ ارز نیمایی، افزایش قیمت برنج از 16 هزار تومان آغاز شد  و به بالای 20 هزار تومان رسید.  اخیرا هم نرخ ارز نیمایی 10 درصد دیگر بالا رفت و همین باعث شد 10 درصد قیمت برنج بالا برود. به همین علت نرخ ارز تاثیر مستفیم بر افزایش  یا کاهش قیمت تمام شده برنج دارد. 

دبیر انجمن وارد کنندگان برنج  قدرت خرید مردم و تاثیر آن بر بازار برنج، گفت: اصولا همیشه این گونه بوده که دهک‌ها و اقشار آسیب‌پذیر جامعه برنج خارجی مصرف می‌کنند، در زمان همه گیری کرونا و تعطیلی اصناف به دلیل محدودیت های کرونایی که شرایط اقتصادی مردم را سخت‌تر کرد،‌ این اقشار آسیب پذیری که برنج خارجی را از وقتی کیلویی 4 هزار تومان بود می‌خریدند، در سال 99 با برنج 16 هزار تومانی مواجه شدند که با قدرت خرید مردم همخوانی نداشت. به همین دلیل در سال 99نسبت به سال پیش از آن، 50 درصد  کاهش فروش داشتیم و این نشان می‌دهد اقشار آسیب پذیر که 6 دهک جامعه هستند، نتوانستد برنج بخرند  و برنج از سفره آنها حذف شد.این فعال اقتصادی درباره پیش بینی وضعیت بازار برنج در دولت جدید هم گفت: از آنجا که بازار برنج سیاسی و برنج کالایی استراتژیک است، دولت باید به دور از جنجال و هیاهو برای بازار تصمیم بگیرد. از آنجا که برنج ایرانی به اندازه کافی افزایش قیمت داشته است، واردات برنج دیگر تهدیدی برای برنج ایرانی محسوب نمی‌شود، اینجا مصرف کننده است که  باتوجه ضائقه و قدرت خریدش  تشخیص می دهد کدام برنج را بخرد و مصرف کند. وی تصریح کرد: اتفاقا برنج ایرانی در شرایط رقابتی می‌تواند خودش را بالا بکشد، نه به این معنا که افزایش قیمت پیدا کند  بلکه می‌تواند سهم بازار خارجی را  بگیرد اما از آنجا که  نمایندگان مجلس  برای گرفتن رای  به کشاورزها  و تولید کننده‌ها قول می‌دهند  که اجازه واردات برنج را نخواهند داد، با این استدلال که کشاورز ایرانی برنج خود را با بالاترین قیمت به فروش برساند، وضعیت مصرف‌کنندگان هم بهبود پیدا نخواهد کرد.

کشاورز در پایان با تاکید بر این که مهمتر از منافع تولیدکننده و یا واردکننده، باید مصرف کنندگان را در نظر بگیریم، گفت: مهمتر از منافع همه طرفین بازار،‌ مردم به عنوان مصرف کنندگان برنج هستند که دولت و مجلس باید به فکر آنان باشند که متاسفانه در هیچ یک از برنامه‌ریزی‌ها، مصرف‌کنندگان جایگاه واقعی خود را ندارند. همه این کارها و تلاش‌ها كه باید به منظور امنیت غذایی مصرف‌كنندگان رفع نیازهای مردم باشد در عمل به نفع تولیدكنندگان یا واردكنندگان تمام می‌شود و در نهایت به مصرف‌كننده به دلیل گرانی، ‌كاهش واردات و افزایش قیمت نهایی اجحاف می‌شود. با تداوم این روند، برنج به عنوان یك كالای مهم استراتژیك از سفره اقشار ضعیف‌تر جامعه حذف خواهد شد و مهم‌تر از آن سلامت مردم تهدید می‌شود. همین موضوع نشان می‌دهد كه مسئولان امر نباید نگاه بخشی‌نگر داشته باشند و باید با دیدی فراتر از نفع یك عده، قوانین را اصلاح كنند تا مردم به حقشان برسند.